ευτράπελος

-η, -ο (ΑΜ εὐτράπελος, -ον Μ και εὐτράπηλος, -ον)

1. (για πρόσ.) αυτός που αστειεύεται χαριτωμένα, με ευφυΐα, ο πνευματώδης, ο χαριτολόγος

2. γελοίος (α. «εὐτράπελόν ἐστι» β. «αυτά που λες είναι ευτράπελα»)

νεοελλ.

1. (για λόγο, ενέργεια ή κατάσταση) φαιδρός, αστείος («ευτράπελο διήγημα»)

2. (το ουδ, ως ουσ.) τo εὐτράπελο

η φαιδρότητα, η γελοιότητα

μσν.

1. το ουδ. ως ουσ., τὸ εὐτράπελον

η ευτραπελία

2. ευκίνητος, επιδέξιος

αρχ.

1. (για τους Αθηναίους) αυτός που τρέπεται εύκολα, που μεταβάλλεται εύκολα, ο αγχίστροφος

2. (για πιθήκους) ευκίνητος, ελαφρός

3. (με κακή σημ.) βωμολόχος, φλύαρος, σκωπτικός

4. δόλιος, πανούργος

5. φρ. α) «λόγος εὐτράπελος» — εύστροφος, αυτός που γίνεται με ετοιμότητα για υπεράσπιση ή δικαιολογία ενέργειας ή αποφάσεως

β) «εὐτράπελα κέρδη» — η απατηλή κολακεία που γίνεται από αγάπη για το κέρδος («μὴ δολωθῇς εὐτραπέλοις κέρδεσσι», Πίνδ.).

επίρρ...

εὐτραπέλως (Α)

επιδέξια, με ετοιμότητα, χωρίς δυσκολία ή σκαιότητα.

[ΕΤΥΜΟΛ. < ευ + αοριστικό θ. τραπ- τού ρ. τρέπω + επίθημα -λο- (κατά τα ευπέμπε-λος, ευτρόχα-λος).

ΠΑΡ. ευτραπελία

αρχ.

ευτραπελεύομαι, ευτραπελίζομαι].